Ποιοι οι λόγοι που οδηγούν στη χορτοφαγία;
Περιεχόμενα:
Τον όρο χορτοφαγία τον συναντάμε σε γραπτά έγγραφα στην Ευρώπη ήδη από τον 6ο αιώνα π.Χ.. Οι πρώτοι οπαδοί της ήταν η θρησκευτική ομάδα των Ορφικών Μυστηρίων οι οποίοι υποστήριζαν την απαγόρευση της θυσίας ζώων και την κατανάλωσή τους όπως και των προϊόντων τους.
- Ο Πυθαγόρας, Έλληνας φιλόσοφος και μαθηματικός, χαρακτηρίστηκε «Πατέρας της Ηθικής Χορτοφαγίας» καθώς ήταν ο πρώτος που απέφυγε την κατανάλωση κρέατος αναπτύσσοντας τις ιδέες για τη μετενσάρκωση. Ο Πυθαγόρειος τρόπος ζωής είχε επιρροές στη διατροφή στην Ευρώπη μέχρι και τον 19ο αιώνα.
- Ο Πλάτωνας στο βιβλίο του «Πολιτεία» πρότεινε τη χορτοφαγική διατροφή για τη διατήρηση της υγείας των ανθρώπων.
- Ο Απολλώνιος, Έλληνας φιλόσοφος, θεωρήθηκε ο πρώτος διακεκριμένος vegan (αυστηρά χορτοφάγος).
- Ο Πλούταρχος, Έλληνας ποιητής, έγραψε την πρώτη αναφορά στη χορτοφαγία η οποία διατηρήθηκε. Επιπλέον, στο βιβλίο του “Moralia” συστήνει το σεβασμό στα ζώα.
Όπως φαίνεται, οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως τα ζώα, όπως και ο άνθρωπος, σκέφτονται και επικοινωνούν. Ταυτόχρονα, επικρατούσε η αντίληψη πως η κατανάλωση κρέατος μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία αλλά και το μυαλό και ότι το φαγητό επαρκούσε και χωρίς το κρέας.
Μέχρι και σήμερα η χορτοφαγική διατροφή έχει συναντήσει σημαντική εξάπλωση και η έρευνα και η μελέτη πάνω σε αυτή έχει αυξηθεί. Η Ινδία πλέον κατέχει την πρώτη θέση σε πληθυσμό που ακολουθεί τη χορτοφαγία, ενώ εντοπίζονται και σε Αφρική, Ασία. Ωστόσο, παρουσιάζονται διαφορές στους λόγους που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος τη χορτοφαγική διατροφή.
Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι εξής λόγοι:
- Θρησκευτικοί λόγοι: Οι πρώτοι χορτοφάγοι. Σύμφωνα με τον Ινδουισμό, είναι «η μόνη πορεία προς την αληθινά ιερή ύπαρξη» και «μόνο ο δολοφόνος των ζώων δεν μπορεί να απολαύσει το μήνυμα της απόλυτης αλήθειας». Ο Ιουδαϊσμός έχει παράδοση ευγένειας και εκτίμησης προς τα ζώα. Οι Μουσουλμάνοι πιστεύουν πως το αίμα δεν είναι κατάλληλο να καταναλωθεί. Το Ισλάμ, αν και δεν έχει απόλυτους υποστηρικτές της χορτοφαγίας, πιστεύει πως τα ζώα έχουν δικαίωμα προς υπεράσπιση. Ο Χριστιανισμός, επίσης όχι έντονα χορτοφαγική θρησκεία, σε διδασκαλίες φαίνεται να υποστηρίζεται η ιδέα.
- Ηθικοί λόγοι: Επικρατούν στις Δυτικές χώρες και συνδέονται με πολιτικές ανησυχίες, με την υποβάθμιση του περιβάλλοντος, με την σκληρότητα κατά των ζώων.
- Πνευματικοί λόγοι: Βοήθεια στην εύρεση εσωτερικής γαλήνης, το διαλογισμό και τη σύνδεση με το θείο.
- Περιβαλλοντικοί και Οικολογικοί λόγοι: Σημειώνεται μεγάλο κόστος σε ενέργεια, νερό και γη για την καλλιέργεια και την παραγωγή τροφής για τα ζώα, ενώ ταυτόχρονα δεν παράγονται κόπρανα για τον εμπλουτισμό του εδάφους και μολύνεται η ατμόσφαιρα.
- Οικονομικοί λόγοι: Γίνεται σπάταλη για την καλλιέργεια, την τροφή και την ανάπτυξη των ζώων, τα οποία στοιχίζουν ακριβά, ενώ ταυτόχρονα κάποιοι πληθυσμοί λιμοκτονούν.
- Λόγοι υγείας: Υποστηρίζουν τα οφέλη στην υγεία από τις φυτικές τροφές που έχουν σημειωθεί από κάποιους ειδικούς, για την ποιότητα ζωής και τη μακροζωία σε συνδυασμό με μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, προϊόντων του και μειωμένων κορεσμένων λιπαρών. Σε πολλές μελέτες έχει συσχετιστεί η κατανάλωση κρέατος με προβλήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακά, σακχαρώδης διαβήτης, υπέρταση, ακόμα και μορφές καρκίνου.
Σε γενικές γραμμές, η χορτοφαγική διατροφή περιλαμβάνει πληθώρα υγιεινών συστατικών όπως ίνες, αντιοξειδωτικά, ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, κ.ά.. Ωστόσο, μία όχι σχεδιασμένη χορτοφαγική διατροφή, μπορεί να περιλαμβάνει τα, μη υγιεινά, κορεσμένα λιπαρά, αλκαλοειδή και υψηλές ποσότητες από σάκχαρα και αλάτι ανάλογα με την επεξεργασία την οποία έχει υποστεί το τρόφιμο. Ταυτόχρονα, δεν είναι λίγες οι φορές που ακόμα και σωστά να έχει σχεδιαστεί μια χορτοφαγική διατροφή, μπορεί να συναντήσει ελλείψεις σε ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως η βιταμίνη B12 και ο σίδηρος , συστατικά τα οποία βρίσκονται κυρίως σε προϊόντα ζωικής προέλευσης.
Σχεδιάστε σωστά τη διατροφή σας και αναπληρώστε τα συστατικά αυτά με τον πιο φυσικό τρόπο!
Μαντώ Αθανασίου
Διαιτολόγος- Διατροφολόγος
Βιβλιογραφία
- Dinu, M., et al., Vegetarian, vegan diets and multiple health outcomes: A systematic review with meta-analysis of observational studies. Crit Rev Food Sci Nutr, 2017. 57(17): p. 3640-3649.
- Leitzmann, C., Vegetarian nutrition: past, present, future. Am J Clin Nutr, 2014. 100 Suppl 1: p. 496S-502S.
- Leitzmann, C., Nutrition ecology: the contribution of vegetarian diets. Am J Clin Nutr, 2003. 78(3 Suppl): p. 657S-659S.
- Rocha, J.P., et al., Multiple Health Benefits and Minimal Risks Associated with Vegetarian Diets. Curr Nutr Rep, 2019. 8(4): p. 374-381.