Σακχαρώδης διαβήτης: Μήπως τελικά παίζει ρόλο η ώρα που τρώμε;
Περιεχόμενα:
Δίχως αμφιβολία, η διατροφή αποτελεί έναν από τους βασικούς πυρήνες τόσο στην πρόληψη όσο και στην προσπάθεια αντιμετώπισης της διαταραχής μεταβολισμού της γλυκόζης και της ινσουλινοαντίστασης. Η σύγχρονη εποχή που διανύουμε χαρακτηρίζεται κατά βάση από καθιστική ζωή, μειωμένη ενεργειακή δαπάνη, μη ισορροπημένο μοτίβο θρέψης, συναισθηματικό φαγητό και κατανάλωση πυκνών θερμιδικά γευμάτων αργά το βράδυ, μιας και κατά την διάρκεια της ημέρας τείνουμε να παραλείπουμε γεύματα λόγω έλλειψης χρόνου ή κακού προγραμματισμού. Δυστυχώς, αυτός ο τρόπος ζωής σε βάθος χρόνου μπορεί να αποτελέσει αιτία εμφάνισης αυξημένου σωματικού βάρους, ινσουλινοαντίστασης και σε προχωρημένα στάδια ακόμα και σακχαρώδη διαβήτη.
Διατροφικές Συστάσεις στον Σακχαρώδη Διαβήτη
Αρχικά, ας ξεκαθαρίσουμε τι λένε οι συστάσεις σχετικά με την πρόσληψη υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπών στην διατροφή ενός ατόμου με διαβήτη. Πολλοί είναι αυτοί οι οποίοι πιστεύουν ότι οι υδατάνθρακες είναι «επιβλαβείς» για την υγεία ενός ατόμου με διαβήτη και ότι δεν θα πρέπει να υπάρχουν στην διατροφή του. Σύμφωνα με την Αμερικάνικη Διαβητολογική Εταιρεία, οι υδατάνθρακες είναι απαραίτητοι στην διατροφή ενός ατόμου με διαβήτη, προτείνεται να κυμαίνεται η κατανάλωση τους από 45-60% την συνολικής ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας και δεν θα πρέπει να είναι η πρόσληψη τους μικρότερη από 130 γραμμάρια ανά ημέρα. Η πρόσληψη τους θα πρέπει να προέρχεται από τρόφιμα ολικής άλεσης, όσπρια, λαχανικά και φρούτα. Όσον αφορά την πρόσληψη πρωτεΐνης, τελευταία, πολυάριθμες μελέτες από το Diabetes & Nutrition Study Group του EASD και την Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία προτείνουν τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 με πλάνα γευμάτων με ελαφρώς υψηλότερα επίπεδα πρωτεΐνης (20-30% της ημερήσιας προσλαμβανόμενης ενέργειας), τα οποία μπορεί να συμβάλλουν στον αυξημένο κορεσμό. Ωστόσο, δεν υπάρχουν επίσημες συστάσεις για ιδανική προσλαμβανόμενη ποσότητα, σε κάθε περίπτωση θα πρέπει για υπάρχει εξατομίκευση και να εστιάζουμε στην κατανάλωση ψαριού, κοτόπουλου χωρίς πέτσα, κόκκινου κρέατος χωρίς ορατό λίπος, γάλακτος και γιαουρτιού. Τέλος, όσον αφορά την πρόσληψη λίπους, η γενική σύσταση αναφέρει συνολική πρόσληψη λίπους 20-35% της συνολικής ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης. Για να πετύχουμε αυτόν τον στόχο συνίσταται η κατανάλωση δύο μερίδων ψαριών κατά προτίμηση λιπαρών ψαριών, της σαρδέλα, η τσιπούρα, ο γαύρος, η ζαργάνα, το σαφρίδι, ο κολιός, ο σολομός και ο τόνος, κάθε εβδομάδα καθώς και σπόρων και ξηρών καρπών.
Σακχαρώδης Διαβήτης και «Χρονοδιατροφή»
Με βάση πρόσφατες μελέτες πολλά υποσχόμενες φαίνεται πως είναι κάποιες τεχνικές ως προς την διαχείριση του σωματικού βάρους και την ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου μεταγευματικά ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Οι κυριότερες τεχνικές που προτείνεται να εφαρμόζουν άτομα με διαβήτη είναι οι παρακάτω:
- Κατανάλωση του μεγαλύτερου ποσοστού ενέργειας μέσα στην ημέρα στο πρωινό και το μεσημεριανό γεύμα, ενώ το βραδινό θα πρέπει να συνιστά ένα πιο ελαφρύ γεύμα.
- Αποφυγή κατανάλωσης μεγάλης ποσότητας υδατανθράκων στο πρωινό γεύμα και προτροπή να δίνεται έμφαση σε τρόφιμα πλούσια σε πρωτεΐνη και λίπος για πιο ρυθμισμένες τιμές μεταγευματικού σακχάρου και για υψηλότερο κορεσμό.
- Το μεσημεριανό γεύμα φαίνεται να αποτελεί την καλύτερη ώρα της ημέρας για την κατανάλωση του μεγαλύτερου μέρους των υδατανθράκων.
- Κατανάλωση βραδινού γεύματος νωρίτερα μέσα στην ημέρα, για την ακρίβεια μεταξύ 18:00-20:00 μ.μ. το αργότερο.
- Αποφυγή κατανάλωσης σνακ αργά το βράδυ.
- Διαμερισμός των υδατανθράκων στα διάφορα γεύματα μέσα στην ημέρα και σχεδιασμός ολοκληρωμένων γευμάτων (συνδυασμός πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λίπους σε κάθε γεύμα).
Ποια άλλα συστατικά βοηθούν στην διαχείριση ασθενών με διαβήτη;
- Η χορήγηση χρωμίου συμβάλλει σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες συμβάλλει στην μείωση των επιπέδων γλυκόζης νηστείας και της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (A1C).
- Χορήγηση α-λιποϊκού οξέος, και συγκεκριμένα 300-600 mg/ημέρα για διάστημα 2-4 εβδομάδων, έχει φανεί πως βελτιώνει σημαντικά τα νευροπαθητικά συμπτώματα στην διαβητική νευροπάθεια.
- Η χορήγηση κανέλας σχετίζεται με μείωση του σωματικού βάρους, του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ), της περιφέρειας μέσης και της λιπώδους μάζας, ενώ παράλληλα βοηθάει στην ρύθμιση της μεταγευματικής υπεργλυκαιμίας και τις μεγάλες διακυμάνσεις του σακχάρου κατά την διάρκεια της ημέρας.
Συμπερασματικά, είναι σημαντικό τα άτομα με διαβήτη να εστιάζουν σε ένα μεσογειακό πρότυπο διατροφής, να υπάρχει ισορροπία μακροθρεπτικών συστατικών (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη) σε κάθε τους γεύμα και απ’ ότι αποδεικνύουν τα πρόσφατα δεδομένα να προσπαθούν να λαμβάνουν τις περισσότερες θερμίδες νωρίς μέσα στην ημέρα τους.
Κατερίνα Λουκά
Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, M.Med.Sci
Βιβλιογραφία
- Ελληνική Διαβητολογική Εταιρεία. Κατευθυντήριες Οδηγίες Για Τον Σακχαρώδη Διαβήτη. 2023; 1-277.
- Asbaghi O, Fatemeh N, Mahnaz RK, Ehsan G, Elham E, Behzad N, Damoon AL, Amirmansour AN. Effects of chromium supplementation on glycemic control in patients with type 2 diabetes: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled trials. Pharmacol Res. 2020 Nov;161:105098. doi: 10.1016/j.phrs.2020.105098. Epub 2020 Jul 28. PMID: 32730903.
- Han T, Bai J, Liu W, Hu Y. A systematic review and meta-analysis of α-lipoic acid in the treatment of diabetic peripheral neuropathy. Eur J Endocrinol. 2012 Oct;167(4):465-71. doi: 10.1530/EJE-12-0555. Epub 2012 Jul 25. PMID: 22837391.
- Deyno S, Eneyew K, Seyfe S, Tuyiringire N, Peter EL, Muluye RA, Tolo CU, Ogwang PE. Efficacy and safety of cinnamon in type 2 diabetes mellitus and pre-diabetes patients:
